کازانتزاکیس دنبال رهایی از تاریکی های درون بود
افق فرهنگی: چهارمین نشست از سلسله نشست‌های آفتاب جهان تاب کتاب با موضوع جست‌وجوی آسمان بر روی خاک در فروشگاه امیرکبیر شعبه فخر رازی برگزار شد.
این نشست که با حضور غلامرضا خاکی و حامد صلاحی همراه بود، به بررسی تأثیرات عمیق کازانتزاکیس بر ادبیات و سینما و همچنین نگاه چالش‌برانگیز او به مسیحیت اختصاص داشت.
نویسنده‌ای با دغدغه‌های بشری
نیکوس کازانتزاکیس، متولد ۱۸۸۳ و درگذشته به سال ۱۹۵۷، از چهره‌های ماندگار ادبیات جهان است. او نه تنها در حوزه‌ی نویسندگی، بلکه در شعر، ترجمه، خبرنگاری و حتی دیپلماسی نیز فعالیت داشته است. کازانتزاکیس به‌عنوان نویسنده‌ای با دغدغه‌های عمیق بشری و نگاهی چالش‌برانگیز به مسیحیت شناخته می‌شود. آثار او به‌ویژه در حوزه‌های فلسفی و جهان‌بینی، تأثیرات شگرفی بر ادبیات و سینما گذاشته‌اند.
صلاحی، در ابتدای این نشست، به معرفی کازانتزاکیس و آثارش پرداخت و گفت: کازانتزاکیس نویسنده‌ای است که همواره به دنبال آزادی و رهایی از قید و بندهای فکری و مذهبی بود. او در آثارش به‌ویژه در کتاب‌هایی مانند زوربای یونانی و آخرین وسوسه مسیح، نگاهی نقادانه به مسیحیت و کلیسای ارتدکس دارد.
بررسی کتاب سرگشته راه حق
یکی از محورهای اصلی این نشست، بررسی کتاب سرگشته راه حق بود. صلاحی با اشاره به این اثر، به شخصیت فرانچسکو، قدیس ایتالیایی، پرداخت و تأکید کرد که کازانتزاکیس در این کتاب، بخشی از دغدغه‌های فلسفی و عرفانی خود را به تصویر کشیده است. او گفت: کازانتزاکیس در این اثر، به دنبال کشف حقیقت و رهایی از تاریکی‌های درونی است. او در قالب فرانچسکو، شخصیتی را خلق می‌کند که در جست‌وجوی خدا و حقیقت است.
خاکی نیز در ادامه این نشست، به بررسی ترجمه‌های فارسی آثار کازانتزاکیس پرداخت و به ویژه از ترجمه‌ی کتاب سرگشته راه حق توسط منیر مهران تقدیر کرد.
وی با اشاره به اهمیت بازخوانی متون کلاسیک، گفت: آثار کازانتزاکیس نه تنها در ادبیات جهان، بلکه در سینما نیز تأثیرات شگرفی داشته‌اند. فیلم‌هایی مانند آخرین وسوسه مسیح ساخته‌ی مارتین اسکورسیزی، بر اساس آثار او ساخته شده‌اند و نشان‌دهنده‌ی عمق اندیشه‌های این نویسنده هستند.
نگاه چالش‌برانگیز به مسیحیت
یکی از موضوعات این نشست، نگاه چالش‌برانگیز کازانتزاکیس به مسیحیت بود. صلاحی با اشاره به این موضوع، گفت: کازانتزاکیس در آثارش همواره به دنبال آزادی و رهایی از قید و بندهای فکری و مذهبی بود. او در کتاب آخرین وسوسه مسیح، نگاهی نقادانه به سرانجام مسیح دارد و این اثر به‌عنوان یکی از ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما شناخته می‌شود.
خاکی نیز در این زمینه افزود: کازانتزاکیس با نگاهی عمیق و فلسفی، به بررسی مفاهیمی مانند آزادی، مرگ و زندگی پرداخته است. او در آثارش همواره به دنبال کشف حقیقت و رهایی از تاریکی‌های درونی بوده است.
تأثیرات کازانتزاکیس بر سینما
بررسی تأثیرات کازانتزاکیس بر سینما یکی از موضوعات این نشست بود.
خاکی با اشاره به فیلم‌هایی که بر اساس آثار این نویسنده ساخته شده‌اند، گفت: فیلم‌هایی مانند زوربای یونانی و آخرین وسوسه مسیح نشان‌دهنده‌ی عمق اندیشه‌های کازانتزاکیس هستند. این فیلم‌ها نه تنها در سینمای جهان، بلکه در سینمای ایران نیز تأثیرات زیادی داشته‌اند.
صلاحی در پایان این نشست، با اشاره به اهمیت بازخوانی متون کلاسیک، گفت: متون کلاسیک، گنجینه‌هایی هستند که همواره می‌توانند الهام‌بخش نسل‌های بعدی باشند. کازانتزاکیس نیز از جمله نویسندگانی است که آثارش همواره تازه و الهام‌بخش هستند.
