واکنش سریع شاعران به کشتار مظلومان با سوگ سروده‌های «ضاحیه مقدسه»
به گزارش خبرنگار مهر، محفل شعر آئینی سوره شعر و مراسم رونمایی از کتاب «ضاحیه مقدسه» گزیده اشعار در سوگ علم‌دار مقاومت شهید سید حسن نصرالله، عصر امروز ۱۱ اسفند در سالن صفارزاده حوزه هنری برگزار شد.
مصطفی محدثی خراسانی، علی داودی، محمود حبیبی کسبی، محمدسعید میرزایی، کاظم رستمی، سمانه خلف‌زاده، محمدمهدی عبداللهی، جواد شیخ الاسلامی، ایمان طرفه، قاسم صرافان و جمعی از شاعران در این مراسم حضور داشته و به شعرخوانی درباره شهید نصرالله پرداختند.
رسالت شاعران متعهد واکنش سریع به اتفاقات جهان اسلام است
در ابتدای این مراسم محمود حبیبی کسبی شاعر آئینی و از گردآورندگان «ضاحیه مقدسه» درباره این کتاب گفت: جمع‌آوری اشعار این کتاب را تنها چند روز بعد از خبر شهادت شهید سید حسن نصرالله با همراهی شاعر خوب کشورمان احمد بابایی شروع کردیم. شاید چیزی قریب به ۵۰۰ شعر را جمع کردیم و در چند مرحله غربال، به این ۱۱۸ قطعه شعر از ۱۱۰ شاعر رسیدیم. شعرهای این کتاب شعرهایی است که تا چهلم سیدحسن نصرالله سروده شده‌اند. وگرنه همین روزها در ایام تشییع سیدحسن من شاهد بودم که بازهم شاعران شعرهای قابل تأملی سرودند که اگر فرصت داشتیم در این مجموعه می‌آوردیم. ولی کتاب ضاحیه مقدسه سوگ‌سروده‌های شاعران تا روز چهلم سیدحسن هستند.
حبیبی در ادامه گفت: شاید سیدحسن نصرالله جزو معدود شخصیت‌هایی باشد که پیش از شهادت او هم برای او شعرهای بسیاری گفته بودند. به جهت کنگره‌ای که دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران سال‌ها پیش برای سید برگزار کرده بود، یک دفتر شعر مدایح برای سید سروده شده بود. بنابراین شعرهای این کتاب شعرهایی است که پس از شهادت سید حسن سروده شده و ربطی به آن مجموعه ندارد.
این شاعر افزود: یکی از رسالت‌های شاعران متعهد همین است که واکنش سریع به وقایع کشور و جهان اسلام داشته باشند. چنان که جهان امروز جهان رسانه است و رسانه هم نیازمند آن است که هنرمندان بعد از هر واقعه آثار خودشان را عرضه کنند. چنان‌چه می‌بینیم قطعه موسیقی که استاد کارن همایون‌فر برای سید حسن ساختند، به المان ثابت ذهنی ما تبدیل شده است و ناخودآگاه تصاویر تشییع سید را برای ما تداعی می‌کند. کار هنر و رسانه همین است. تلاش ما هم این بوده با این شعرها قدمی هرچند کوچک در مسیر تولید خوراک فرهنگی داشته باشیم.
شعر واکنش سریع آبروی شعر انقلاب و زبان فارسی است
در ادامه این نشست احمد بابایی شاعر آئینی و از گردآورندگان کتاب «ضاحیه مقدسه» گفت: این تعداد آثار خوب در یک محدوده زمانی کوتاه جمع شد. ما هم بنا داشتیم برای انتخاب شعرها یک سقفی را در نظر بگیریم تا از آن پایین‌تر نباشد. این سقف هم کاملاً سختگیرانه بود و به همین دلیل کیفیت شعرها خیلی رعایت شده است.
این شاعر درباره «شعر واکنش سریع» گفت: ماجرای شعر واکنش سریع مثل حاصل تتبع و دغدغه‌ای است که سال‌های سال در شاعر جمع شده است. همین کتاب شاهد و گواه است که شاعر خیلی وقت‌ها بهترین آثارش را در واکنش سریع به اتفاقات خلق کرده است. گاهی اوقات حرف‌های نپخته‌ای درباره اتفاقات ادبی روزگار ما گفته می‌شود که نباید نسبت به آن بی‌تفاوت باشیم. شعر واکنش سریع در ماه‌های گذشته آبروی شعر انقلاب و شعر فارسی بود و هر صدایی که بخواهد با هر نیتی روی این شعر خط بکشد، اتفاق خوبی نیست.
بابایی ادامه داد: عملکرد شعر واکنش سریع مثل نیروهایی نظامی است که سال‌های سال آموزش می‌بینند تا در یک موقع به خصوص واکنش نشان بدهد و از کشور حمایت کند. شعر هم همین است. شاعر سال‌ها آموزش می‌بیند تا در این جور مواقع واکنش نشان بدهد. این لحظات لحظاتی است که شاعر و هنرمند باید خودشان را نشان بدهند. بنابراین شعر واکنش سریع که هم مطالبه رهبری از شاعران است و هم آبروی شعر فارسی در سال‌های گذشته در دفاع از حق و انسانیت است، نباید مورد خدشه قرار بگیرد.
وی افزود: من دوباره فهرست شعرهای کتاب را نگاه کردم. هیچ‌کدام از شعرهایی که در این کتاب آمده سفارشی نبوده‌اند و سفارشی نبودن این اشعار بسیار محل تأمل و توجه است. شعر نسل‌های مختلف کشور در این کتاب منتشر شده و حتی گونه‌های مختلفی از شعرها برای سید سروده شده که گستردگی علاقه شاعران به سید را نشان می‌دهد؛ آن هم بدون اینکه کسی به آنها سفارش داده باشد. کیفیت و کمیت این شعرها نشان می‌دهد سیدحسن نصرالله و مقاومت چه نسبت شریف و قدرتمندی با شاعران پیدا کرده‌اند که حاصل آن این شعرها است.
محمدسعید میرزایی شاعر بعدی بود که ضمن قدردانی از محمود حبیبی کسبی و احمد بابایی، گردآورندگان کتاب «ضاحیه مقدسه»، گفت: من چون با آقای حبیبی کسبی ارتباط داشتم با شعرهای این کتاب آشنا بودم و الآن هم با تورقی که کردم می‌بینم شعرها واقعاً خوب و خواندنی هستند. با این‌همه شعری که از من در این کتاب آمده است شاید شعر خوبی نباشد ولی من این شعر را در جهت همراهی با جریان مقاومت گفته بودم و هرچه هست عشق به مقاومت و ولایت است. وی سپس شعری با این مطلع خواند:
دوباره عطر سرخ کربلا آشفته می‌آید
صدای شیون گل‌های در خون خفته می‌آید
شعر واکنش سریع یعنی وجود داشتن و از خودگذشتی شاعر برای دفاع از حق
شاعر بعدی علی داودی بود که درباره کارنامه شعر انقلاب در یک سال و نیم اخیر گفت: سال ۱۴۰۳ به خاطر طوفان الاقصی و اتفاقات بعدش سال عجیبی بود. به ویژه ماجرای شهادت شهید رئیسی که بعد از آن دچار یک سلسله‌اتفاقات مهم شدیم که اوج آن شهادت سیدحسن نصرالله بود.
وی افزود: در این ایام هنر، به ویژه شعر که همیشه هم‌پا و هم‌یار مردم و جامعه بوده، برای جبهه مقاومت و دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی سنگ تمام گذاشتند. درباره همین شهدای شاخص هزاران قطعه شعر سروده شد و جریان عظیمی شکل گرفت که باورکردنی نیست. منتها چون خودمان در این جریان هستیم متوجه بزرگی این اتفاقات نیستیم و بعدها متوجه می‌شویم چه نوع ابیاتی خلق شده است. بعضی از دوستان حتی یک کتاب مستقل درباره مقاومت کار کردند. این ماجرا تا این حد روی جامعه ادبی تأثیر گذاشته است.
داودی اضافه کرد: مثلاً برای هنیه که یک روز در کشور ما مهمان بود یا یحیی سنوار که خیلی‌ها او را تا قبل از شهادتش نمی‌شناختند، شعرهای بسیار زیاد و شاخصی نوشته شد و این شهدا به واسطه همین شعرها به جامعه ما معرفی شدند. این شعرها با احساس تکلیف شاعران سروده شده بودند ولی جمع کردن آنها در کتاب ضاحیه مقدسه کاری بود که این دوستان زحمت کشیدند تا یک یادگاری از تلاش جامعه ادبی بر جا بماند.
داودی شعرهای کتاب ضاحیه مقدسه را مایه تفاخر جامعه ادبی دانست و گفت: این قابل تفاخر است که جامعه ادبی وجدانی بیدار و همیشه حاضر بوده است. به همین خاطر نکته‌ای که دوستان درباره شعر واکنش سریع گفتند، نکات مهم و ارزنده‌ای بود. شعر واکنش سریع این روزها از سمت بعضی‌ها مورد سوال قرار می‌گیرد ولی واکنش سریع یعنی وجود داشتن. این شعر یعنی به مسلخ بردن شاعر. شاعر می‌گوید من خودم را و نفس خودم را و آمال و خواسته‌های خودم را سر می‌برم ولی از این راه حمایت می‌کنم. این از خودگذشتگی و پا گذاشتن روی منیات شاعرانه اتفاق بزرگی است که باید آن را قدر دانست.
شعر نوشتیم تا در تاریخ ننویسند شاعران فارسی‌زبان در برابر کشتار مظلومان سکوت کردند
محمود حبیبی کسبی با اشاره به صحبت‌های علی داودی گفت: این که فرمودند این شعرها یادگاری است، واقعاً درست است. ما به واسطه پرداختن به نام این شهید در پی آبرو خریدن برای خودمان و شعر و شاعران کشور و زبان فارسی بودیم تا فرداروزی در تاریخ نگویند چرا شاعران ایران حقیقت و شرافت و غیرت جبهه مقاومت را ندیدند. تا بعدها در تاریخ نگویند رژیم صهیونیستی و آمریکا بهترین مردان و زنان روزگار را کشتند و از آنها سر بریدند ولی شاعران فارسی‌گو سکوت کردند و هیچ نگفتند. ما دنبال این بودیم که از خون عزیز این یار سفرکرده آبرویی دست و پا کنیم، وگرنه قطعاً شهید نظر می‌کند به وجه‌الله و از ابیات ما بی‌نیاز است.
وی ادامه داد: ما در مقدمه کتاب هم نوشتیم که نیمی از نبرد در میدان رزم اتفاق می‌افتد و نیمی از آن در میدان روایت. اگر حضرت زینب (س) عاشورا را روایت نمی‌کردند، کربلا در کربلا می‌ماند. حتی بعید نبود روایت یزیدیان جایگزین روایت حسینیان شود. کاری که شاعران می‌کنند روایت همین پیروزی‌ها و مقاومت‌ها است که نیمی از نبرد است. اگر این اتفاق نیفتد انگار جنگ برده را باخته‌ایم.
در ادامه مصطفی محدثی خراسانی با بیان اینکه من آمدم تا به دوستان به خاطر انتشار این کتاب عرض تشکر و قدرشناسی کنم، شعری با این مطلع برای سیدحسن قرائت کرد:
تو را و حاج قاسم را دو نیم ماه می‌بینم
که نصرالله می‌دیدم که نصرالله می‌بینم
مگر دست بلند عشق بردارد ز رازت مهر
که قد عقل را در این میان کوتاه می‌بینم
تو راه افتادی از هل من معین ظهر عاشورا
هنوزت با شهادت همچنان همراه می‌بینم
غمت چون دولت عشق است جان‌پرور
ببخشایم اگر روزی تصور کرده‌ام جانکاه می‌بینم
می‌آیی با رفیقت در رکاب حضرت موعود
جهانی را به استقبال‌تان در راه می‌بینم
ایمان طرفه شاعر بعدی بود که شعری با این مطلع برای شهید نصرالله قرائت کرد:
کنعانم و پیراهن دلدار نیامد
دلواپسم و نامه‌ای از یار نیامد
شاعر بعدی که برای حاضران شعرخوانی کرد سمانه خلف‌زاده بود که با این مطلع شعری را قرائت کرد:
کوه بودی همیشه پابرجا
رود بودی همیشه در جریان
دشمن ظلم با تمام وجود
یار مظلوم، با تمام توان…
سپس محمدمهدی عبداللهی بود که برای حاضران شعرخوانی کرد:
نشان داده ست چشمانت همیشه راه دریا را
که شد آئینه گردان، موج‌های ناشکیبا را
جهان مانده ست مبهوت کلام آتشین تو
تلاوت کن پیاپی آیه‌های حق تعالی را
شهادت قبل قاسم آرزویت بود می‌دانیم
شهید القدس شد نامت، بخوان این نام زیبا را
همه همدرد لبنانیم و همراهیم با غزه
چه طوفانی به پا کردی که آشفته ست دل‌ها را
پشیمان می‌شود حتماً تبار وحشی صهیون
اگرچه با غم تو تلخ کرده کام دنیا را
ادامه دارد این مکتب، نمی‌میرند عاشق‌ها
مترسانید از شور شهادت لحظه‌ای ما را
یقین داریم «نصرالله» در راه است، آری وعده حق است
بخوان ای صبح روشن! باز هم «انا فتحنا» را
و «نصرالله» رمز دیگر آزادی قدس است
مزین می‌کنی با نام خود صحن «مصلی» را
بعد از آن نوبت کاظم رستمی بود که چند بیت از مثنوی عاشورایی علی معلم را در داغ سیدحسن نصرالله قرائت کرد:
چون بیوگان ننگ سلامت ماند بر ما
تاوان این خون تا قیامت ماند بر ما
سپس محمدرضا طهماسبی شعری حماسی با این مطلع برای شهید نصرالله قرائت کرد:
این سرزمین نامش فلسطین است باری
خاک دلیران و دیار جان نثاری
بعد از آن مهدیه نژادابراهیم، هادی ملک‌پور، الهام نجمی، علی‌اکبر فرهنگیان، قاسم صرافان و محمد رسولی برای حاضران شعرخوانی کردند.
پایان‌بخش این مراسم رونمایی از کتاب «ضاحیه مقدسه» گزیده اشعار شاعران فارسی‌زبان در سوگ علم‌دار مقاومت شهید سید حسن نصرالله بود که توسط مصطفی محدثی خراسانی، علی داودی، محمود حبیبی کسبی، احمد بابایی، قاسم صرافان و… از آن رونمایی شد.
کتاب ضاحیه مقدسه در ۲۱۵ صفحه، با قیمت ۲۲۰ هزار تومان و توسط انتشارات سوره مهر به بازار نشر عرضه شده است.
