قدرت جریانسازی جوایز ادبی به فرآیند آنها بستگی دارد
معصومه امیرزاده دبیر علمی نخستین جایزه ملی ناداستان «پلک» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این رویداد گفت: دو مسئله توجه من را به خودش برای دبیری این رویداد جلب کرد و باعث شد دبیری علمی این جایزه را بپذیرم. اول اینکه مسئلهای که پلک روی آن دست گذاشته، بحث پوشش اجتماعی است و این موضوع برای من اهمیت بسیاری دارد. دیگری همکاری با مجموعه روایتخانه اصفهان بود که بهعنوان نهادی مردمی و خودجوش بهطور مستمر فعالیت میکند. اینگروهها برای من بسیار حائز احترام هستند و از خیلی گروههای دولتی ارزش بیشتری دارند.
وی افزود: تعداد آثار دریافتشده در بعضی از محورهای مشخصشده پرتکرار بود؛ همچون فضاهای درمانی خیلی و از طرف دیگر، بحث پوشش در طبیعت یا مبحث پوشش و رسانه تعداد کمتری را به خود اختصاص داده بود. از جهت تکنیکی و فرمی هم به اذعان داوران مرحله اول و دوم، کارهای بسیار خوبی به این جشنواره ارسال شد. قدرت جریانسازی جوایز ادبی بستگی زیادی به فرایند جایزه دارد و نمیشود بهصورت تکمولفهای و فقط به عنوان یک جایزه به این موضوع نگاه کرد. اگر برگزارکنندگان جشنواره دغدغهمند باشند و موضوع جشنواره مسئله ذهنیشان باشد، همچنین از پیش از شروع این ماجرا به مخاطبانشان آگاهی ذهنی بدهند و بعد از جشنواره نیز کار را رها نکنند و پیوستهای رسانهای و فرهنگی برای کار در نظر بگیرند، بسیار میتوانند موثر باشند؛ ولی اگر کار بهصورت فرمالیته برگزار شود، تاثیرگذار نخواهد بود.
نویسنده رمان «مثل نهنگ نفس تازه میکنم» گفت: اعضای دبیرخانه واقع در روایتخانه بسیار مصمماند که جشنواره پلک به صورت دوسالانه برگزار بشود. در سال آینده تمرکز ما روی این خواهد بود که بانک دیگری از آثار ارسالی تهیه شود شامل انواع دادههایی که میتواند به نوعی خروجی باشد برای تولید پادکست و فیلم و داستان کوتاه و داستان بلند. اصفهان خاستگاه فرهنگی و تمدنی بسیار محکمی دارد و این خاستگاه و بستر تاریخی به ما این نوید را میدهد که جریانهای هنری و ادبی اینجا خوب پا بگیرد و رشد کند. از طرفی هم مجموعه روایتخانه خودش را در این جریان ثابت کرد که میتواند قدمهایی بلندتر از یک فعالیت درونگروهی بردارد. استانهای مختلف با روایتخانه آشنا شدند و من فکر میکنم روایتخانه این قدرت را دارد که حداقل روی محور روایت کشور موثر باشد.
امیرزاده گفت: کار کردن با بچههای اصفهان برای من تجربه بسیار ارزشمند و مغتنمی بود. اعضای این مجموعه بسیار دلسوز و همراه و کاربلدند. بهزاد دانشگر بهعنوان مدیر این مجموعه بسیار هموارکننده مسیر بود و با گشودگی و سعه صدر با مسائل مواجه میشد و این خیلی برای من درسآموز بود. درخصوص بحث پوشش، همیشه در موقعیت دفاع قرار داشتیم و مطالبه گروهی این بود که میخواهیم به نحو دیگری پوشش داشته باشیم و ما نیز در این مقام بودیم که توجیه کنیم بیحجابی بد است یا این عوارض را دارد. جایزه پلک و موضوعی که مطرح کرده، کاملا میتواند زمین بازی را عوض کند. پلک دارد راجع به مطالبه حجاب صحبت میکند، نه مطالبه حجابی که در تقابل با فرد بیحجاب باشد. پلک حجاب را مطالبه میکند به عنوان یک حق شهروندی برای افراد محجبه، برای زنی که میخواهد در بیمارستان حقوق شهروندیاش رعایت بشود، برای زنی که میخواهد در پارک حقوقش رعایت بشود و الان دارد حقوقش ضایع میشود. پلک میخواهد این احقاق حقوق به واسطه این تبیین موضوعی رقم بخورد، به این صورت که یعنی زنها صدادار و دارای کلمه بشوند و این تاثیرگذار است.
وی در پایان با اشاره به آثار ارسالی از کشورهای خارجی به دبیرخانه جایزه گفت: آثار ارسالی از کشورهای دیگر برای من خیلی جذاب بود، از این جهت که مثلاً در کشوری مثل هلند، برای یک زن مسلمان بودنش ملاک نیست و به عنوان یک شهروند به او نگاه میشود. وقتی میگوید من نمیخواهم پزشک مرد در اتاق عمل حضور داشته باشد، از او میپذیرند و به حقوقش از لحاظ پوشش احترام میگذارند. اما در کشور من که کشوری اسلامی است، این مسائل در میحطهای درمانی رعایت نمیشود و این دردناک است.
جایزه ملی ناداستان «پلک» با انتشار فراخوانی در دو بخش تجربهنگاری و روایتهای حرفهای، آبان سال جاری، ۶۰۰ اثر را از سراسر کشور و نیز کشورهای خارجی دریافت کرد که از این میان، از ۱۷ اثر برگزیده و شایسته تقدیر معرفی و تجلیل شدند. این جایزه با داوری گلستان جعفریان، محمدعلی جعفری و سعید معتمدی و به دبیری اجرایی زینب تاجالدین پنجشنبه گذشته در حوزه هنری اصفهان به کار خود پایان داد.