رویدادهای فرهنگی فرصتی برای اجرای دیپلماسی «قدرت نرم» ایران است

افق فرهنگی: مصطفی دریاباری رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آفریقای جنوبی درباره نقش رویدادهای فرهنگی و مشارکت فعال در برنامه‌های خارجی در توسعه روابط ایران با کشورهای آفریقایی، از جمله آفریقای جنوبی، گفت: رویدادهای فرهنگی و مشارکت فعال در برنامه‌های خارجی نقش مهمی در توسعه روابط ایران با کشورهای آفریقایی، از جمله آفریقای جنوبی، ایفا می‌کنند. این رویدادها بستری برای تقویت درک متقابل، احترام دوجانبه و همکاری میان ایران و کشورهای آفریقایی فراهم می‌کنند و فرصتی برای کشف ارزش‌های مشترک فرهنگی، پیوندهای تاریخی و فرصت‌های آینده به وجود می‌آورند.

وی افزود: دیپلماسی فرهنگی به ایران این امکان را می‌دهد که از طریق نمایش میراث فرهنگی غنی خود و ایجاد حسن نیت، روابط خود را با کشورهای آفریقایی، از جمله آفریقای جنوبی، تقویت کند. مشارکت در رویدادهای فرهنگی، ایران را به‌عنوان شریکی معرفی می‌کند که برای تبادل فرهنگی ارزش قائل است و به دنبال تقویت روابط فراتر از مسائل سیاسی یا اقتصادی است.

دریاباری ادامه داد: رویدادهای فرهنگی فرصتی برای اجرای دیپلماسی «قدرت نرم» ایران هستند که تمرکز بر ترویج ارزش‌ها، سنت‌ها و نوآوری‌های فرهنگی دارد. این رویکرد می‌تواند به بهبود تصویر و نفوذ ایران در آفریقا کمک کند و در نتیجه، روابط دوجانبه را بهبود بخشد.

وی بر ضرورت تقویت ارتباطات مردمی تأکید کرد و گفت: تبادلات فرهنگی مانند جشنواره‌های موسیقی، نمایشگاه‌های هنری، همایش‌های علمی یا پروژه‌های مشترک، فرصت‌هایی برای ارتباط مستقیم شهروندان، هنرمندان و دانشگاهیان هر دو کشور فراهم می‌کنند. این تعاملات مردمی اغلب پایه‌های همکاری بلندمدت و درک متقابل را شکل می‌دهند.

دریاباری درباره وضعیت فرهنگی فعلی آفریقای جنوبی افزود: وضعیت فرهنگی آفریقای جنوبی غنی، متنوع و همواره در حال تحول است و تحت تأثیر تاریخ پیچیده، جامعه چندزبانه و تعامل سنت‌های بومی با نفوذهای جهانی شکل گرفته است.

رایزن فرهنگی کشورمان گفت: آفریقای جنوبی به دلیل جمعیت متنوع خود، به ملت رنگین‌کمانی معروف است و میزبان فرهنگ‌ها، زبان‌ها، ادیان و سنت‌های گوناگون است. این کشور ۱۲ زبان رسمی، از جمله زولو، خوسا، آفریکانس، انگلیسی و زبان اشاره دارد که منعکس‌کننده تکثر گروه‌های قومی و هویت‌های منطقه‌ای است.

نگاه مثبت مقامات آفریقای جنوبی به ایران

وی ادامه داد: این تنوع در زندگی روزمره از موسیقی و رقص سنتی گرفته تا جشنواره‌ها و آشپزی منعکس می‌شود. چشم‌انداز فرهنگی آفریقای جنوبی ترکیبی هیجان‌انگیز از سنت و مدرنیته است و بازتاب‌دهنده میراث غنی و تاریخ پیچیده این کشور می‌باشد. در دوران پس از آپارتاید، این کشور به طور فعال در حال بازتعریف هویت فرهنگی خود است و در عین پذیرش تنوع جمعیتی، از تأثیرات جهانی نیز بهره می‌برد.

رایزن فرهنگی کشورمان در آفریقای جنوبی درباره برداشت مقامات و مردم این کشور از ایران و فرهنگ ایرانی گفت: برداشت مقامات و عموم مردم آفریقای جنوبی از ایران و فرهنگ ایرانی اغلب مثبت است، اما میزان این شناخت بسته به میزان تعامل و تجربیات شخصی افراد متفاوت است.

وی افزود: ایران به عنوان کشوری با میراث فرهنگی غنی، اهمیت تاریخی و نقش کلیدی در سیاست جهانی شناخته می‌شود. با این‌حال، سطح آشنایی با فرهنگ ایرانی متغیر بوده و تحت تأثیر روابط دیپلماتیک و آگاهی عمومی قرار دارد.

دریاباری ادامه داد: ایران و آفریقای جنوبی در دوران مبارزه با آپارتاید روابطی بر پایه همبستگی داشتند و ایران از جنبش آزادی‌بخش آفریقای جنوبی حمایت کرد. این پیشینه تاریخی تأثیر مثبتی بر نگرش مردم آفریقای جنوبی نسبت به ایران داشته است.

وی افزود: مقامات آفریقای جنوبی اغلب ایران را به‌عنوان یک شریک راهبردی در زمینه‌های همکاری سیاسی، دیپلماسی فرهنگی و تجارت اقتصادی می‌بینند.بااین‌حال، درک عمومی از فرهنگ ایرانی متفاوت است؛ افرادی که در تعاملات دیپلماتیک، دانشگاهی یا مذهبی مشارکت دارند، شناخت عمیق‌تری از فرهنگ و تمدن ایرانی دارند، در حالی‌که آگاهی عموم مردم ممکن است تحت تأثیر روایت‌های سیاسی باشد. بنابراین، دیپلماسی فرهنگی همچنان نقش مهمی در تقویت درک متقابل و بهبود نگرش‌ها ایفا می‌کند.

رایزن فرهنگی کشورمان در بخش دیگری از گفت‌وگو درباره چالش‌هایی که در فعالیت‌های خود با آن مواجه است، گفت: یکی از چالش‌ها مقابله با کلیشه‌های منفی و سوءبرداشت‌ها است. رسانه‌های جهانی اغلب تصویری یک‌جانبه از ایران ارائه می‌دهند که بر مسائل سیاسی و مذهبی تأکید دارد. یکی از چالش‌های اصلی، تغییر این روایت‌ها و معرفی ایران به‌عنوان کشوری با فرهنگ، تاریخ و دستاوردهای فکری غنی است.

وی افزود: دیپلماسی فرهنگی باید مستقل از سیاست باشد، اما فضای سیاسی آفریقای جنوبی ممکن است بر سطح تعاملات فرهنگی با ایران تأثیر بگذارد. همچنین، آگاهی عمومی از تاریخ و فرهنگ ایران در این کشور محدود است و باید زمینه‌ای برای دسترسی بیشتر مردم آفریقای جنوبی به محصولات فرهنگی ایرانی ایجاد شود.

تلاش رایزنی فرهنگی برای توسعه روابط دو کشور

دریاباری درباره دستاوردهای فعالیت‌های رایزنی فرهنگی ایران نیز افزود: رایزنی فرهنگی ایران در توسعه روابط دو کشور در سطح وزارت‌خانه‌های فرهنگی، هنری، ورزش، جوانان، زنان و نیز در بسیاری از برنامه‌های استانی و شهری مشارکت داشته است.

وی افزود: علاوه بر گفت‌وگوی ادیان و نیز تقریب مذاهب، در ارتباط با مساجد و مراکز شیعی محلی مشارکت داشته که نقش مستقیمی در ارتقای جامعه دارند. این مراکز در زمینه‌های رشد کودکان، آموزش مهدکودک، راهنمایی جوانان، آموزش دانشگاهی، مشاوره خانوادگی و برنامه‌های بین‌الادیانی که موجب همگرایی ادیان مختلف می‌شوند، فعال هستند.

رایزن فرهنگی کشورمان درباره مؤثرتر شدن توسعه روابط فرهنگی با آفریقای جنوبی گفت: رایزن فرهنگی ایران باید علاوه بر شناخت عمیق از فرهنگ آفریقای جنوبی، دارای بستری باشد که به این جامعه علاقه‌مند باشند تا محیط زندگی‌شان به بستری برای درک عمیق‌تر فرهنگی تبدیل شود. همچنین، دوره مأموریت رایزن فرهنگی نباید کوتاه باشد تا امکان تأثیرگذاری مؤثرتر فراهم شود.

وی درباره وضعیت آموزش زبان فارسی در آفریقای جنوبی افزود: برنامه‌های آموزش زبان فارسی آغاز شده و علاقه‌مندی رو به رشدی در میان مردم آفریقای جنوبی مشاهده می‌شود. برای ترویج بیشتر زبان فارسی، باید برنامه‌ها و رویدادهایی که برای مخاطبان آفریقای جنوبی جذاب هستند، به این زبان ارائه شوند. همچنین، معرفی پیشرفت‌های علمی ایران به زبان فارسی می‌تواند نسل جوان را به یادگیری این زبان ترغیب کند.

رایزن فرهنگی کشورمان درباره صادرات محصولات فرهنگی و هنری ایران به آفریقای جنوبی گفت: برای معرفی فرهنگ ایران به آفریقای جنوبی، تمرکز بر هنر، موسیقی، لباس سنتی، صنایع‌دستی و غذاهای ایرانی بسیار مؤثر خواهد بود. همکاری با دانشگاه‌ها، برگزاری نشست‌های علمی و افزایش تعاملات زبانی نیز نقش مهمی در موفقیت این هدف ایفا خواهند کرد.

وی درباره نقش گفت‌وگوی ادیان در توسعه تعاملات فرهنگی با آفریقای جنوبی افزود: گفت‌وگوی میان ادیان نقش کلیدی در دیپلماسی فرهنگی دارد. آفریقای جنوبی جامعه‌ای مذهبی و متنوع دارد و تعاملات بین‌الادیانی می‌تواند بستری برای ایجاد همگرایی فرهنگی باشد. برگزاری نشست‌های علمی در حوزه مطالعات اسلامی، همکاری‌های قرآنی و تأکید بر ارزش‌های مشترک مانند عدالت و مقاومت در برابر استعمار، می‌تواند به تقویت روابط فرهنگی میان ایران و آفریقای جنوبی کمک کند.