از تولیدی خانگی تا شاخ مجازی در نمایشگاه پوشاک؛ قیمت‌ها به نفع خریدار
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب – زینب رازدشت: ششمین نمایشگاه هدی توسط انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب در حالی کار خود را آغاز کرده که همزمان با برگزاری سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم شده است. سه دوره قبلی نمایشگاه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار می‌شد، اما به دلیل محدودیت‌هایی مانند عدم تأمین پارکینگ و فضای کوچک و ناکافی، از دوره چهارم، نمایشگاه هدی ابتدا در چهل سرا و سپس رواق شرقی مصلی امام خمینی (ره) تهران شد.
چیزی به پایان سال نمانده است و عموماً روزهای پایانی سال جزو شلوغ‌ترین روزهای عمر انسان به شمار می‌رود. همزمانی این ایام با ماه مبارک رمضان، ترافیک شهر را دو چندان کرده است. یکی از دغدغه‌های افراد در این ایام خرید پوشاک مناسب است. برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در شهر با عناوین مختلف، قدری تلاش دارد تا به این دغدغه‌ها پاسخ دهند اما اینکه تا چه اندازه متناسب با وضعیت اقتصادی مردم دارد، جای سوال است.
نمایشگاه هدی در پنج دوره خود تلاش کرد تا با دورهمی تولیدکنندگان محصولات حجاب بتواند محصولاتی را در اختیار خانواده‌ها به ویژه بانوان و دختران این سرزمین قرار دهد که متناسب با جیبشان باشد. هم‌اکنون ششمین دوره این نمایشگاه در رواق شرقی مصلی و همزمان با نمایشگاه قرآن در حال برگزاری است. به همین بهانه سری به این نمایشگاه زدم تا از نزدیک در جریان جزئیات آن قرار بگیریم.
از ایستگاه مترو شهید بهشتی که خارج می‌شوم، جمعیت زیادی را شاهد هستم که روانه نمایشگاه قرآن هستند. در میانه مسیر سمت چپ شاهد دو عنوان هستم؛ نمایشگاه بهاره و ششمین نمایشگاه هدی. این موضوع که نمایشگاه بهاره در کنار نمایشگاه هدی قرار دارد، قدری برایم جای تعجب داشت.
به مسیر خود ادامه می‌دهم و از مقابل بیلبورد «ششمین نمایشگاه هدی» رد می‌شوم. با گذران نزدیک به ۷۵ پله سرانجام به سالن جنوبی نمایشگاه هدی می‌رسم. این دوره از نمایشگاه در سه سالن در حال برگزاری است. جنوبی، میانی و شمالی. بازدیدکنندگانی که از مسیر مترو به سمت نمایشگاه هدی می‌آیند، حداقل باید این ۷۵ پله را از سر بگذارند تا وارد سالن جنوبی نمایشگاه شوند. برای آن دسته از بازدیدکنندگانی که پس از بازدید نمایشگاه قرآن به سمت نمایشگاه هدی می‌آیند، نیازی به گذراندن این پله‌ها نیست و به راحتی می‌توانند وارد سالن شمالی نمایشگاه شوند و بازدیدشان را از سالن شمالی آغاز کنند.
نمایشگاه هدی مجموعه‌ای متنوع از روسری‌ها، چادرها، مانتوها و سایر لباس‌های اسلامی با طراحی‌های مدرن و چشم‌نواز به نمایش گذاشته است. طراحان و تولیدکنندگان تلاش کرده‌اند تا با تلفیق میان طرح‌های سنتی و مدرن، محصولاتی ارائه دهند که هم پوشش مناسبی داشته باشند و هم با سلیقه‌های مختلف سازگار باشند.
بازدید خود را از سالن جنوبی نمایشگاه آغاز می‌کنم. یک خانواده سه نفره در حال خرید بودند. خانم دست به یکی از مانتوها می‌زند و پس از آنکه قیمت را از غرفه‌دار می‌پرسد، زیر لب با خود می‌گوید: چقدر قیمت‌ها سرسام آور است. هنوز حرفش تمام نشده بود که همسرش گفت باز هم این قیمت به نسبت قیمت‌های آن مغازه‌ای که دیروز باهم رفتیم، مناسب است. همین یک جمله سبب شد تا خانم حرف همسرش را تأیید کند.
در بررسی کلی قیمت‌ها متوجه می‌شوم این دوره از نمایشگاه هدی می‌تواند پاسخگوی هر نوع سلیقه با هر نوع قیمتی باشد. برای مثال قیمت کت ژاکارد از یک میلیون و دویست هزار تومان موجود است تا قیمت سه میلیون تومان. انتخاب هر یک از این محصولات بستگی به قدرت خرید و انتخاب فرد دارد. این در حالی است که قیمت کت ژاکارد در بازار از دو میلیون و پانصد هزار تومان شروع می‌شود و اغلب به هفت تا هشت میلیون هم می‌رسد.
تغییرات مداوم در قیمت‌ها یکی از دغدغه‌های تولیدکنندگان محصولات حجاب است
عفت عرفانی یکی از تولیدکنندگانی است که در سالن جنوبی ششمین نمایشگاه هدی، غرفه عرضه محصولات حجاب دارد. وی با اشاره به چالش‌های حوزه تولید محصولات حجاب گفت: تغییرات مداوم در قیمت‌ها یکی از دغدغه‌های اصلی است؛ اینکه مواد اولیه مثل پارچه یا متریال دیگر با هر بار خرید از بازار دچار نوسانات قیمتی می‌شود، اما شما نمی‌توانید این تغییرات را به همان نسبت به مشتری منتقل کنید، چون قدرت خرید مشتری‌ها محدود است. به همین دلیل مجبورید قیمت محصولات خود را تا حد امکان ثابت نگه دارید، اما مشخصاً بازار و افزایش هزینه‌ها اجازه نمی‌دهد این روند به سادگی ادامه پیدا کند. فشارهایی هم که از سمت کارگاه‌های خیاطی برای افزایش دستمزدهای دوخت محصولات اعمال می‌شود، چالش‌های بیشتری ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: این مسائل اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم فروش را دشوارتر کرده، و همین موضوع موجب شده فعالیت شما تحت فشار بیشتری قرار گیرد.
این تولیدکننده گفت: برگزاری فضاهایی مثل نمایشگاه‌ها می‌تواند اثربخش باشد، اما مشکل دیگر این است که اغلب موقعیت‌های بهتر و امکانات بالاتر به برندهای بزرگ اختصاص داده می‌شود. تولیدکنندگان کوچک‌تر، که غالباً تازه شروع کرده‌اند، کمتر مورد حمایت قرار می‌گیرند.
عرفانی گفت: اولین دوره است که در نمایشگاه هدی حضور دارم زیرا حضور در این نمایشگاه منوط به یک سری شرایط است که می‌توان به ثبت برند اشاره کرد. به نظر می‌رسد برای تولیدکننده‌های کوچک‌تر لازم است فرصت‌های بیشتری فراهم شود تا بتوانند رشد کنند. نباید فراموش کرد که هر برند بزرگ زمانی کوچک بوده است و نیاز به حمایت داشته است.
وی افزود: ایجاد تعادل میان سلایق مختلف مشتریان یکی از نکات مهم است. در بخش مانتو سعی داریم مانتوهای بلند را تولید کنیم. البته تلاش کرده‌ایم تا قدری تنوع ایجاد کنیم که می‌توان به تغییر قد لباس‌ها به ۱۲۰ سانتی‌متر برای مطابقت بیشتر با تقاضای مشتریان اشاره کرد اما همچنان سعی داریم اصالت کار خود را حفظ کنیم؛ چراکه هر مجموعه‌ای مشتریان خاص خود را پیدا می‌کند. نیازی نمی‌بینم که صرفاً برای همگام شدن با بازار کت‌های کوتاه یا محصولات مشابه را تولید کنیم.
این تولیدکننده گفت: در مناسبت‌های مختلف همچون عید نوروز، معمولاً تخفیف‌هایی برای محصولات خود در نظر می‌گیریم تا بتوانیم با شرایط اقتصادی مردم سازگار شویم. اگرچه تولیدات محدود هستند و گستردگی زیادی ندارند اما تمرکز روی کیفیت و طراحی خاص یکی از نقاط قوت کارمان است. هرچند چالش‌های بسیاری وجود دارد، مثل جایگاه‌ها و امکاناتی که در نمایشگاه‌ها ارائه می‌شود و معمولاً موقعیت‌هایی که بازدیدکننده بیشتری دارند به برندهای بزرگ‌تر اختصاص داده می‌شوند؛ اما در هر صورت تلاش می‌کنیم تا قدردان فرصت‌ها باشیم و با امیدواری به مسیر خود ادامه دهیم. به هرحال این نمایشگاه‌ها فرصتی برای معرفی محصولات و تعامل با مشتریان است.
افزایش قیمت موضوع کلی جامعه در هر رسته‌ای است و اینکه بخواهیم اینگونه تصور کنیم که تولیدکنندگان محصولات حجاب باید ضرر کنند تا محصولاتشان را با قیمت مناسب عرضه کنند، قدری دور از انصاف است. به هرحال این تولیدکنندگان در همین جامعه با اینچنین تورمی زندگی می‌کنند و آنها هم باید برای تأمین معیشتشان تلاش کنند. در صحبت‌های کلی با تولیدکنندگان حاضر در نمایشگاه هدی به این نتیجه رسیدم که دولت باید وارد میدان شود و با پرداخت تسهیلاتی، این تولیدکنندگان را یاری دهد تا آنها بتوانند محصولاتشان را با قیمت مناسب عرضه کنند.
چرا کنترل بازار به دست بنکداران می‌افتد؟
مینو میربابایی یکی از تولیدکنندگانی است که در ششمین نمایشگاه هدی حضور دارد. وی با اشاره به افزایش قیمت‌ها گفت: به‌طور کلی، قیمت‌ها بالا رفته‌اند، اما این موضوع از کنترل ما خارج بوده و شرایط اقتصادی باعث این مشکل شده است. ما تلاش می‌کنیم محصولات‌مان را با مناسب‌ترین قیمت ممکن عرضه کنیم تا رضایت مشتریان حفظ شود، اگرچه وضعیت برای مشتریان هم دشوار است.
وی افزود: تولیدکنندگان در نمایشگاه هدی تخفیف خاصی ارائه می‌دهند. در مقایسه با بازار، تقریباً ۲۵ تا ۳۰ درصد تخفیف داریم. البته برخی تولیدکنندگان تا ۵۰ درصد هم تخفیف می‌دهند. استقبال از نمایشگاه بسیار است و حتی می‌توانم بگویم یکی از شلوغ‌ترین نمایشگاه‌هاست.
این تولیدکننده ضمن گلایه از عدم حمایت‌های لازم دولت گفت: وقتی صحبت از حمایت از تولید ملی می‌شود، باید زیرساخت‌ها و شرایط مناسبی هم فراهم شود. اما وقتی برای یک وام کوچک ۵۰ یا ۱۰۰ میلیونی باید مدت‌ها دوندگی کنیم و در نهایت اتفاق خاصی نیفتد، چطور می‌توان تولید را ادامه داد؟ شرایط سختی را تجربه می‌کنیم. وام‌هایی که ارائه می‌شوند اغلب با بهره‌های بالا هستند. شخصاً تاکنون از هیچ‌کدام از این وام‌ها استفاده نکرده‌ام. مجبورم با سرمایه کم، قدم به قدم تولید کنم و محصولاتم را بفروشم. این روند بسیار طاقت‌فرسا و خسته‌کننده است و گاهی آدم را از ادامه کار بازمی‌دارد. همین مسائل باعث می‌شود که تولیدکنندگان کوچک کنار گذاشته شوند و کنترل بازار به دست بنکداران بیفتد که متأسفانه قیمت‌ها را بیشتر افزایش می‌دهند و فشار اقتصادی بر مردم بیشتر می‌شود.
غرفه‌های لباس نوجوان شلوغ‌ترین غرفه‌های نمایشگاه هدی
لباس نوجوان همیشه یکی از دغدغه‌های مادران است زیرا به سختی می‌توان لباس مناسب برای نوجوانان تهیه کرد. لباسی که میان مقطع کودکی و بزرگسالی است. نمایشگاه هدی کار را برای مادران راحت‌تر کرده و غرفه‌های بسیاری به لباس نوجوان اختصاص داده شده است. غرفه‌هایی با لباس‌های رنگارنگ و طرح‌های مناسب. البته استقبال از این غرفه‌ها بسیار است تا جایی که قدری به نسبت غرفه‌های دیگر شلوغ‌تر است. زیرا عموماً پدرها و مادرها خرید لباس فرزند را در اولویت قرار می‌دهند. یکی از تولیدکنندگان از تجربه‌اش می‌گفت که چند روز پیش مادری به همراه فرزندش آمده بود و زمانی که قیمت مانتو را جویا شد، گفت که بهتر است اول برای فرزندش خرید کند و اگر چیزی باقی ماند، بیاید تا مانتو را برای خودش خریداری کند.
جانمایی سالن‌های نمایشگاه هدی مورد اعتراض برخی از تولیدکنندگان قرار گرفت
ششمین نمایشگاه هدی از روز چهارشنبه ۱۵ اسفند که کار خود را آغاز کرده بود، هوا همچنان سرد بود و نبود وسیله گرمایشی موجب اعتراض تولیدکنندگان حاضر در سالن‌های جنوبی و میانی بود که از سومین روز نمایشگاه وسایل گرمایشی به این سالن‌ها اضافه شد.
قیمت‌گذاری ناعادلانه قیمت‌ها یکی از اعتراضات تولیدکنندگان حاضر در نمایشگاه هدی بود. سالن شمالی نمایشگاه از امکانات بهتری برخوردار است اما قیمت غرفه‌های سالن شمالی با قیمت‌های سالن جنوبی و میانی یکسان است در حالی که تولیدکنندگان انتظار طبقه‌بندی قیمت‌ها را داشتند.
گروهی از تولیدکنندگان محصولات حجاب نسبت به نصب بنرها و بیلبوردهای ششمین نمایشگاه هدی معترض بودند زیرا راهنمایی برای ورود به نمایشگاه هدی وجود نداشت اما پس از گذشت چند روز از نمایشگاه این بیلبوردها مقابل ورودی نمایشگاه هدی قرار گرفت. این در حالی است که بازدیدکنندگان به اشتباه وارد نمایشگاه بهاره می‌شدند و هیچ خبری از نمایشگاه هدی نداشتند. در نهایت از روز چهارم بیلبوردهای نمایشگاه هدی نصب شد.
همچنین برخی از تولیدکنندگان نسبت به جانمایی و ثبت‌نام نمایشگاه هدی اعتراض داشتند و برندهای قوی و ضعیف به صورت گروهی در سالن‌ها جانمایی شده بودند در حالی که باید برندهای قوی در میان سالن‌ها تقسیم می‌شدند. این در حالی است که برخی از برندهای ضعیف در یکی از سالن‌ها و برخی از برندهای قوی در سالن دیگر نمایشگاه جانمایی شده‌اند. یکی از تولیدکنندگان تعداد بالای دنبال کنندگان صفحات شخصی برندها را شرط حضور در بهترین موقعیت نمایشگاه هدی دانست.
حضور تولیدکنندگان خانگی در ششمین نمایشگاه هدی
حمیدرضا امیدی دبیر ششمین نمایشگاه هدی گفت: ششمین نمایشگاه هدی را می‌توان بزرگترین نمایشگاه عفاف و حجاب از ابتدای انقلاب تا کنون دانست. در این دوره، ۲۷۰ برند و تولیدکننده در قالب بیش از ۲۳۰ غرفه حضور دارند و محصولات خود را به نمایش می‌گذارند. از استان‌هایی مانند اردبیل، اصفهان، زنجان، خراسان رضوی، مازندران، گلستان، قم، البرز، قزوین، چهارمحال و بختیاری و همچنین آذربایجان شرقی تولیدکنندگانی آمده‌اند و محصولاتشان را ارائه می‌دهند. الحمدلله استقبال خوبی هم از روز اول صورت گرفته است.
وی افزود: آمار دقیق حضور بازدیدکنندگان را نمی‌توانم در حال حاضر ارائه دهم، اما نمایشگاه از همان روز نخست نسبت به دوره‌های قبلی شلوغ‌تر بوده است. امیدواریم در انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب بتوانیم این نوع نمایشگاه‌ها را ادامه دهیم تا فاصله بین تولیدکنندگان و مردم کمتر شود و ارتباط مؤثرتری برقرار شود.
دبیر ششمین نمایشگاه هدی گفت: برخی از این تولیدکنندگان به دلیل مواجهه با شروط خاصی امکان حضور پیدا نکردند. ما نیز تلاش کردیم تا فضایی برای این دسته ایجاد کنیم. برای مثال، بخشی از سالن که در ابتدا اختصاص داده نشده بود، مسقف شد و هزینه‌های آن نیز بین دیگر بخش‌ها تقسیم شد. این اقدام برای حمایت از تولیدکنندگانی بود که محصولات خانگی ارائه می‌دهند.
وی ادامه داد: در حال حاضر حدود ۷۰ تا ۸۰ تولیدکننده خانگی در این سالن مشغول به فعالیت هستند و خوشبختانه توانسته‌اند محصولات خود را عرضه کنند. بازار رقابتی همچنان بستگی به تلاش خودشان دارد؛ اما ما شرایط لازم را برای معرفی محصولاتشان فراهم کردیم. قیمت‌ها نیز در بسیاری از غرفه‌ها مناسب بوده و استقبال اهالی مختلف مثل مادران و خانواده‌ها به وضوح دیده می‌شود.
امیدی گفت: نظارت در نمایشگاه با دقت انجام می‌شود و هرگونه تخلف توسط بازرس‌های اتحادیه شناسایی و گزارش می‌شود. قیمت‌گذاری محصولات مطابق با نرخ کارشناسی اتحادیه خیاطان تعیین شده و این نرخ‌ها به نحوی تنظیم شده‌اند که فروش بیش از قیمت مصوب مجاز نیست. برای مثال، اگر قیمت کارشناسی شده یک مانتو ۸۰۰ هزار تومان باشد، فروش آن با نرخ بالاتر غیرقانونی است. برخی از لباس‌ها نیز به دلیل پلمپ بودن تا آخرین روز نمایشگاه قابل فروش نیستند.
وی افزود: در خصوص تفاوت‌های نمایشگاه امسال با دوره قبلی، رشد نسبتاً مطلوبی را شاهد بوده‌ایم. شرکت‌کنندگان تحت فشار شرایط اقتصادی تمایل دارند فروش بیشتری داشته باشند، اما قوانین نمایشگاه سعی کرده تا به تنظیم بازار کمک کند. علاوه بر این، حضور گسترده غرفه‌های متنوع باعث شده تا تمامی اقشار جامعه، از محصولات اقتصادی‌تر تا گران‌تر، بتوانند از نمایشگاه خرید کنند. محدوده قیمت‌ها از ۶۰۰ هزار تومان برای بعضی از چادرها آغاز می‌شود و تا سه میلیون تومان هم می‌رسد.
دبیر ششمین نمایشگاه هدی گفت: نمایشگاه توجه ویژه‌ای به محصولات پوشیده و مناسب برای کودکان و نوجوانان داشته که مورد استقبال خانواده‌ها قرار گرفته است. در بخش لباس‌های مردانه نیز محدودیتی وجود داشت و تنها چند غرفه محدود با محصولات مردانه مذهبی فعال بودند که بر اساس درخواست دوستان اصناف تنظیم شد.
وی ادامه داد: برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی نقش مهمی در سوق دادن مردم به سمت خرید کالاهای باکیفیت ایرانی دارد. متأسفانه برخی محصولات قاچاق و بی‌کیفیت وارداتی مشکلات زیادی را ایجاد می‌کنند و این دست نمایشگاه‌ها می‌توانند در تعادل‌بخشی به قیمت‌ها و عرضه مستقیم نقش داشته باشند. تولیدکنندگان در این رویدادها امکان ارتباط بدون واسطه با خریداران را پیدا می‌کنند و حداقل ۱۵ درصد اختلاف قیمت به نفع مصرف‌کنندگان کاهش می‌یابد.
امیدی گفت: در رابطه با پوشاک عفیفانه، نمایشگاه بر ارائه لباس‌هایی تأکید دارد که ضمن حفظ پوشیدگی، زیبایی و جذابیت خود را نیز حفظ کرده‌اند. به‌عنوان مثال، مانتوهای بلند، جلو بسته یا مدل‌های گشاد و پوشیده در نمایشگاه عرضه شده است. حتی لباس‌های مجلسی نیز باید شرایط پوشیدگی لازم را رعایت کنند. با وجود برخی انتقادات و حاشیه‌ها، بسیاری از شرکت‌کنندگان معتقدند که این دست رویدادها موفق بوده‌اند و دسترسی اقشار مختلف جامعه را به محصولات ایرانی و اسلامی تسهیل کرده‌اند. طراحی محصولاتی که هم به سلایق مختلف پاسخ دهد و هم معیارهای فرهنگی و اجتماعی را رعایت کند، از اولویت‌های برگزارکنندگان بوده است.
دبیر ششمین نمایشگاه هدی گفت: هدف اصلی از برگزاری این نمایشگاه کمک به تقویت تولید ملی، رفع نیازهای مصرف‌کنندگان با قیمت مناسب‌تر و تشویق استفاده از کالاهای داخلی است. این روند ضمن کاهش فشار اقتصادی بر خانواده‌ها، به فرهنگ‌سازی استفاده از پوشاک مناسب نیز یاری می‌رساند.
چیزی به اذان نمانده است؛ تک تک غرفه داران در حال تهیه و آماده‌سازی افطار هستند. این دوره از نمایشگاه هدی به دلیل آنکه توسط انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب برگزار می‌شود و همچون دوره‌های گذشته زیر نظر معاونت قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست، بسته‌بندی افطار ندارند و خودشان باید به صورت شخصی افطار خود را آماده کنند. صدای اذان شنیده می‌شود. با شنیدن صدای اذان نمایشگاه را ترک می‌کنم و در مسیر برگشت به تولیدکنندگانی می‌اندیشم که همه توان‌شان را برای ارائه محصولاتی باکیفیت و منطبق با ارزش‌های اسلامی به کار گرفته‌اند، و با وجود تمام چالش‌ها، همچنان با امید و ایمان به راه خود ادامه می‌دهند.
