یک هفته به آخر سال و تجسمی بی‌مدیر مانده؛ پیکاسو در تهران غوغا می‌کند؟
خبرگزاری مهر -گروه هنر-آزاده فضلی؛ هنرهای تجسمی یکی از عرصه‌های هنری در کشورمان است که نسبت به دیگر هنرها امکان بروز و واکنش سریع به اتفاق‌ها را دارد اما عموماً نسبت به دیگر هنرها همچون سینما و موسیقی، مهجور واقع می‌شود. در سلسله گزارش‌های «هنرهای تجسمی در هفته‌ای که گذشت» درصدد هستیم تا گوشه‌ای از این مهجور بودن را جبران کنیم. هرچند جمعه‌ها روز تعطیل محسوب می‌شود اما در این روز، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی آغاز به کار می‌کنند و هنرمندان تجسمی اعم از نقاشان، مجسمهسازان، عکاسان، تصویرسازان، گرافیست‌ها، خوشنویسان و … تلاش‌ها و فعالیت‌های اخیر خود را در قالب یک نمایشگاه هنری به منصه ظهور می‌گذارند.
«آدینه» روز نانوشته آغازین بر نمایشگاه‌های هنری است و البته که به دلیل تعطیل بودن اکثر مشاغل، فرصتی مغتنم برای تماشای این آثار هنری توسط اقشار مختلف مردم را فراهم می‌کند به ویژه اینکه فرصت تعطیلات نوروزی نیز فرصتی دوچندان برای گالری گردی به حساب می‌آید. بر این اساس، نگاهی به اتفاقات هنرهای تجسمی و همچنین برخی نمایشگاه‌ها و رویدادهای هفته خواهیم داشت.
وقتی نظامی گنجوی محور مباحث هنری می‌شود
به مناسبت هفته بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی، در روز ابتدایی هفته شاهد افتتاح نمایشگاه آثار نگارگری و خوشنویسی با آثاری از ۳۸ هنرمند در حوزه‌های نگارگری، تذهیب، گل و مرغ و خوشنویسی، در تالار «آیه» دانشگاه سوره بودیم. این نمایشگاه به همت دانشکده هنر و معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه بین‌المللی سوره و با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در تالار «آیه» این دانشگاه برگزار شد.
همچنین علاوه بر برگزاری نمایشگاه، سلسله نشست‌های تخصصی حول محورهای ادبی و هنری شعر نظامی شکل گرفت که در نشست دوم با عنوان «گرافیک و تصویرسازی» درباره مباحثی چون «نسبت متن و تصویر و گفته‌های حکیم نظامی»، «ایران فرهنگی و جهان شعر نظامی»، «وجوه هنری داستان لیلی و مجنون و پرداختن نظامی به آن» و «بررسی تذهیب دو صفحه فاتحه خمسه نظامی از منظر نقش و رنگ» صحبت شد. این مباحث توسط سمیه رمضان ماهی، محمد معین الدینی، زهرا عسلی و زهرا صالحی ارائه شدند.
رضا هدایت هنرمند نقاش پیشکسوت در این نشست تخصصی گفت: نظامی تنها کسی است که بیش از همه شعرا با تصویر نزدیکی دارد و با آن عجین است. حتی در «شاهنامه» به این اندازه تصویر نداریم، متاسفانه در دانشگاه‌ها نه تنها به «شاهنامه» و فردوسی پرداخته نمی‌شود بلکه به حکیم نظامی و آثارش بها داده نمی‌شود. اینقدر نظامی شگفت انگیز است که نمی‌دانیم به «مخزن‌الاسرار» یا «لیلی و مجنون» یا «هفت پیکر» نظامی نگاه کنیم. متاسفانه به دلایلی چون عدم آشنایی هنرمندان به ادبیات، نمی‌بینیم که نقاشان، تصویرگران و گرافیست‌ها، مثلاً داستان گنبد سیاه کتاب «هفت پیکر» را درست ارائه دهند، در حالی که خیلی گسترده‌تر از ارائه تصویری عادی از یک گنبد سیاه است.
یک هفته مانده به آخر سال؛ باز هم مدیرکل تجسمی معرفی نشد!
پس از برگزاری هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر و هیاهویی که این دوره از جشنواره تجسمی فجر بیش از کارکرد و عملکردش داشت، در کمال ناباوری، هنوز مدیرکل هنرهای تجسمی معرفی و بر سرکار نیامده است! شاید بتوان کاستی‌هایی را که طی این چند ماهه در حوزه تجسمی دیده می‌شود، به گردن نبود مدیرکل تجسمی انداخت اما وظیفه رسانه و رسانه‌نگاران در این برهه این است که مطالبات هنرمندان و دیگر فعالان این حوزه را به گوش مدیران برسانند. بنابراین بر اساس وظیفه و رسالتی که برای ما رسانه‌نگاران تعریف شده است، پس از مطالباتی که طی چندین ماه اخیر درباره انتصاب سریع‌تر مدیرکل یا سرپرست مرکز هنرهای تجسمی داشتیم، باز هم در این گزارش بر آن تاکید می‌کنیم.
بنابراین امیدواریم که طی این روزهای پایانی سال، مدیری بر سرکار آید تا حوزه تجسمی بسیار مهجور مانده را در سال ۱۴۰۴ به جایگاهی ایده‌آل نزدیک کند.
آخرین جلسه شورای هنر در سال و جزئیاتی که تشریح نشد!
آخرین جلسه شورای هنر در سال ۱۴۰۳ به ریاست سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در هفته گذشته برگزار شد. محمد حسین ایمانی خوشخو دبیر این شورا، گزارشی از جلسات آن در طول سال ۱۴۰۳ ارائه کرد. در سال ۱۴۰۳ جمعاً ۱۴ جلسه شورای هنر برگزار شد که ۶ جلسه آن در دولت جدید و ۸ جلسه در دولت قبل بود.
در ادامه این جلسه مریم جلالی معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، گزارشی از نهمین جشنواره بین‌المللی فجر صنایع دستی «سرو سیمین» و در مورد فرآیند برگزاری این رویداد ملی از فراخوان تا داوری و نمایشگاه و مراسم اختتامیه توضیحاتی ارائه کرد.
در ادامه این جلسه روند آموزش هنر به سبک استاد – شاگردی در دانشگاه فرشچیان ارائه شد. نکته قابل توجه این است که جزییاتی از این مبحث در این گزارش مطرح نشد و این در حالی است که نظام استاد – شاگردی مورد قبول تنها عده‌ای از هنرمندان در شاخه‌های هنری است و بخش اعظمی از هنرمندان در شاخه‌های دیگری غیر از خوشنویسی و نگارگری، قائل به این نظام نیستند!
همچنین، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این جلسه از دبیر شورای هنر خواست موضوع اساسنامه اصناف هنری و اصلاح نگاه و ساختار آنها به عنوان تشکل‌های صنفی در دستور کار قرار گیرد و در صورت لزوم اصلاح شود.
پیکاسو در تهران ظاهر شد
در میانه هفته‌ای که گذشت، مراسم افتتاحیه نمایشگاه آثار پابلو پیکاسو با عنوان «پیکاسو در تهران» در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد. در این مراسم، بسیاری از علاقه‌مندان، هنرمندان، سفرا و رایزنی‌های فرهنگی کشورهایی چون چین، لهستان، پرتغال، اسپانیا، مکزیک، اندونزی و ژاپن حضور داشتند که برای تماشای آثار خاص این هنرمند اسپانیایی به موزه آمده بودند که نوید بازدیدهای پرشور و پرازدحام از این نمایشگاه در ایام تعطیلات نوروز را می‌دهد.
در تمامی ۹ گالری موزه هنرهای معاصر تهران، آثاری از پیکاسو، هم دوره‌ای‌های پیکاسو و هنرمندانی که متأثر از پیکاسو بودند، به نمایش درآمده است. نمایشگاه «پیکاسو در تهران» از ۲۲ اسفند ۱۴۰۳ تا ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ در موزه هنرهای معاصر تهران برقرار است و موزه در ایام ماه رمضان از ساعت ۱۰ تا ۱۸ و ایام خارج از ماه رمضان از ساعت ۱۰ تا ۱۹ میزبان مخاطبان خواهد بود.
در متن بیانیه نمایشگاه «پیکاسو در تهران» آمده است: «پابلو پیکاسو (۱۸۸۱ – ۱۹۷۳) از قله های هنر مدرن است که بر بسیاری از جنبش های هنری پس از خود تأثیر گذاشته است. شهرت پیکاسو نه تنها در دنیای هنر بلکه در میان طیف گسترده ای از مردم سراسر جهان گواهی بر اهمیت جایگاه اوست. این شهرت و جایگاه در جامعه ایران نیز ملموس است. در دهه های نخست سده بیستم میلادی نقاشان مدرن با این پرسش اساسی روبه‌رو شدند که مرز میان تصویر و نقاشی با دیگر رسانه ها کجاست. حاصل این مواجهه تجربه هایی مفصل بود از ابداع کلاژ و سرهم سازی تا چاپ و چیدمان و نقاشی های نوری تجربه زیست پیکاسو در این سال ها و استقبالش از تکنیک های نوآورانه همچون چاپ نه تنها به او فرصت داد تا خلاقیت فردی اش را بپروراند بلکه زمینه حضور گسترده اش در عرصه های متنوع هنری و امکان یادگیری بیشتر و تجربه های فراگیرتر را برای او فراهم آورد.
نمایشگاه «پیکاسو در تهران» روایتی است از زندگی پیکاسو و دوره های هنری که از سر گذراند. در این روایت در موزه هنرهای معاصر تهران نمونه هایی از آثار هنرمندان هم دوره با پیکاسو را نیز به نمایش گذاشته ایم که با او در سبک ها و نگرش ها همراه بوده اند. همچنین کوشیده ایم تا به تأثیر پیکاسو بر هنرمندان ایرانی نیز توجه کنیم. نمایشگاه حاضر روایتی است که امکان تأمل و بازاندیشی در تاریخ هنر معاصر جهان و ایران را فراهم می آورد.»
بازدید معاون هنری از نمایشگاه تصویر سال
هفته‌ای که گذشت، آخرین هفته‌ای است که نمایشگاه آثار جشن تصویرسال در خانه هنرمندان ایران برپا بود.
اما در هفته گذشته، نادره رضایی معاون هنری وزیر فرهنگ نیز با هیئت همراهش از بیست و یکمین نمایشگاه تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر بازدید کرد و گفت: در کشور ما کمتر پیش می‌آید که یک رویداد بتواند به شکل مداوم و با استمرار برگزار شود و اینکه این رویداد موفق شده بیست و یک دوره را پشت سر بگذارد، گواه وجود فکر، تلاش و پشتکار مستمر در پس این کار است، به‌ویژه آنکه این رویداد، مستقل و در بخش خصوصی برگزار می‌شود. استمرار چنین برنامه‌ای، آن هم در شرایطی که معمولاً رویدادها کوتاه‌مدت هستند، کاری بسیار دشوار و نشان‌دهنده اراده برگزارکنندگان آن است.
وی با بیان اینکه تصویر سال باید در سال‌های آینده به شکلی گسترده‌تر برگزار شود، عنوان کرد: تصویر سال به عنوان یک رویداد مهم هنری، بهتر است در سایر استان‌ها نیز برگزار شود تا افراد علاقه‌مند سراسر کشور امکان بهره‌مندی از آثار این رویداد را داشته باشند. در حال حاضر، محدودیت زمانی و مکانی باعث شده که بسیاری از علاقه‌مندان خارج از تهران نتوانند به این نمایشگاه دسترسی پیدا کنند. امیدوارم با همکاری معاونت امور هنری، تصویر سال در سال آینده به شکل گسترده‌تر و در سطح کشور برگزار شود. حتی می‌توان هفته هنر تصویر سال را در سراسر استان‌ها اجرا کرد. این اتفاق ملی شدن این رویداد مستقل را بیشتر تقویت خواهد کرد.
تعطیلی ۵ ساله موزه ژرژ پمپیدو و هجوم بازدیدکنندگان
قرار است مرکز ژرژ پمپیدو در پاریس که بزرگترین موزه هنر مدرن در جهان به حساب می‌آید به مدت ۵ سال برای بازسازی اساسی تعطیل شود و به همین دلیل در هفته گذشته، گردشگران و بازدیدکنندگان به این موزه و مرکز هنری شاخص هجوم آوردند تا آخرین نگاه را به مجموعه هنری ارزشمند این موزه بیندازند.
در آخرین پایان هفته پیش از تعطیلی این مرکز، بازدید از مرکز پمپیدو رایگان بود و بازدیدکنندگان از این فرصت نهایت استفاده را بردند. آنها علاوه‌بر تماشای آثار هنری، در کارگاه‌ها، اجراها و برنامه‌های موسیقی که برای این مناسبت ترتیب داده شده بود نیز شرکت کردند. برخی از بازدیدکنندگان از مراجعان همیشگی موزه بودند، در حالی که برخی دیگر برای اولین بار از این مجموعه دیدن می‌کردند.
آغاز نمایشگاه‌های هنری در آدینه
نمایشگاه «صندوق اضطراری هنرمندان پنجم قسمت» در گالری اُ، نمایشگاه «فصل دیگر» در گالری احسان، نمایشگاهی از عکس‌های زنده‌یاد سعدی افشار با عنوان «پرتره‌های سیاه» در خانه هنرمندان ایران، از جمله نمایشگاه‌های اندکی هستند که عصر جمعه ۲۴ اسفند در آخرین هفته سال افتتاح می‌شوند.
همچنین، نمایشگاه‌های «تازه‌تر» در گالری آرتیبیشن، نمایشگاه «از کاغذ تا بوم» شامل آثاری از علی اکبر صادقی در نگارخانه هور، نمایشگاه گروهی «اینسیلکنیست ۲» در گالری آتبین، نمایشگاه «نوروز تو راهه …» در گالری جاوید، نمایشگاه گروهی نقاشی، حجم و عکس سالانه در گالری خط سفید، نمایشگاه «مواجهه» در گالری یافته، نمایشگاه «رورانس ۱۴۰۳» در گالری ابتدا و نمایشگاه «فرامان» در گالری گویه، همچنان ادامه دارند.
