چاپ دومین کتاب معرفت‌شناسانه موسی غنی‌نژاد
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «گفتارهایی در معرفت‌شناسی علم اقتصاد» نوشته موسی غنی‌نژاد به‌تازگی توسط نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شده است. این‌ناشر همراه با این‌کتاب، چاپ جدید «گفتارهایی در روش‌شناسی علم اقتصاد» را هم از این‌نویسنده منتشر کرده است.
موسی غنی‌نژاد متولد ۱۳۳۰ در تبریز و عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعت نفت و استاد مدعو دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف است. او دارای کارشناسی حسابداری از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد و دکترای اقتصاد توسعه از دانشگاه سوربن فرانسه فارغ التحصیل شده است. او در حوزه‌های فلسفه، معرفت‌شناسی علم اقتصاد و تاریخ عقاید اقتصادی قلم می‌زند.
این‌مولف می‌گوید اولویت‌یافتن معرفت‌شناسی بر هستی‌شناسی تبعات بسیار مهمی در شکل‌گیری علوم جدید اعم از علوم طبیعی و علوم انسانی داشت. این‌اولویت به‌معنی جایگزینی رویکرد جدید فرضیه‌ای یا نومینالیستی به‌جای رویکرد قدیم ذات‌گرایانه در شناخت علمی بود و به این‌ترتیب راه به ناگزیر برای طرح فرضیه‌های جدید و رقیب یا به‌قولی آزادی اندیشه باز شد. دستاوردهای بزرگ علوم طبیعی را می‌توان نتیجه این‌فرایند دانست اما در علوم انسانی به‌ویژه علم اقتصاد نتیجه شگفت‌انگیز این‌رویکرد فرضیه شکل‌گیری مفهوم فرد نه صرفا یه‌عنوان مصداق نوع بشر بلکه به‌معنای موجود مستقل قائم به ذات یا کنش‌گر صاحب اراده بود. اندیشه اقتصادی مدرن یا علم اقتصاد هم براساس این‌مفهوم به وجود آمد.
غنی‌نژاد می‌گوید خلاف تصور رایج، موضوع علم اقتصاد، روابط اقتصادی یا تولید و توزیع در هر جامعه نیست بلکه نظم‌های ناشی از کردار انسان در جامعه‌ای مبتنی بر برخی ارزش‌های فردگرایانه مثل مالکیت خصوصی و مبادله داوطلبانه است؛ ارزش‌هایی که به نوبه خود محصول نوعی تفکر فلسفی هستند.
متن کتاب پیش‌رو در ۴ گفتار تدوین شده که به این‌ترتیب‌اند: «مبانی معرفتی علم اقتصاد»، «معرفت‌شناسی و روش‌شناسی مارکسیستی»، «مبانی معرفت‌شناسی اندیشه اقتصادی کینز» و «هایک و رویکرد معرفت‌شناختی برای توضیح نظم بازار». گفتارهای یکم و چهارم هم به‌ترتیب دارای پیوست هستند که پیوست گفتار یکم «حقوق طبیعی و تحول آن در اندیشه اروپایی» و پیوست گفتار چهارم هم «هایک و روش‌شناسی ابطال‌گرایانه پوپر» است.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
پیش از این، در گفتار دوم به اهمیت اندیشه‌های لاک در شکل‌گیری مفاهیم سیاسی و اقتصادی مدرن اشاره شد، این‌جا لازم است بر این‌نکته مهم تاکید شود که استدلال‌های لاک در چارچوب اعتقادات دینی وی معنی دارد. از نظر وی حقوق طبیعی و قانون طبیعت از اراده خداوند نشات می‌گیرند. نظریه سیاسی لاک که بعدها مبنای قوانین اساسی دموکراسی‌های لیبرال غربی قرار می‌گیرد مبتنی بر دیدگاه‌های دینی او است که برابری طبیعی انسان‌ها را به‌عنوان یک‌اصل بنیانگذار فرض می‌گیرد و به این‌نتیجه می‌رسد که هدف از تشکیل جامعه و حکومت صیانت از حقوق فردی انسان‌ها است. لاک را نظریه‌پرداز حکومت محدود یا حکومت مشروطه می‌دانند به این‌معنا که در نظریه وی اختیارات حاکم و قدرت اجرایی او محدود و مشروط به تضمین حقوق طبیعی افراد است، حقوقی که آشکارا مستقل از اراده حکومت محدود و مشروط به قوانین کلی و تغییرناپذیری نباشد هیچ عامل دیگری نمی‌تواند مانع از بروز اراده استبدادی قدرت سیاسی حاکم شود.
این‌کتاب با ۳۲۰ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۴۵۰ هزار تومان منتشر شده است.
